Mehtap Akgül Yazdı-İradeyle Uyumun Gerçeği
Dün geldi geçti, Yarın meçhuldür.
O halde ömür dediğin bir gündür; O da bugündür.
Kıymetli okurlarım, Otizm Spekrum Bozukluğunda, konuşma, sosyal etkileşim, tepki verme konularında nöral senkronizasyon bozukluğu da görülebilmektedir.
Senkronizasyon: uyum veya eş zamanlı anlamında kullanılır.
Otizmi yaşayan çocuk, akranlarıyla gerek sosyal ortamda gerekse birebir ortamlarda uyumlu davranışlar gösterememektedir. Bu uyumlu olmayan davranışsal sebeplerin temelini araştırdığımızda, otizmli çocuk bazen ışık, ses, koku, renk ve herhangi bir dokunsal uyarılardan kaynaklanabilen durumlarla karşılaştığında, uyumlu olamayan davranışlar sergiler. Bu durumda çocuğun ebeveynleri, doktoru, özel eğitim öğretmeni ve terapistleri tarafından çok iyi gözlemlenerek, her uyarana verdiği tepkilerin sebepleri ayrıntılı olarak incelenmelidir. Bu tepkilere de mutlaka çözümcül nitelikte eğitim yaklaşımı sergilenmelidir. Örneğin; Otizmli çocuk, okulunda çalan yüksek sesli zil sesine hassasiyet göstererek kulaklarını kapayarak tepki verebilir. Duygu durum değişiklikleri yaşayabilir. Otizmli çocukta bu davranışın olumsuz etkilerini gidermek ve yok edebilmek için sorumlu özel eğitim öğretmeni, ilgili terapisti ve aile desteği içeren bu uygulama ise çocuğa işitsel algı eğitimiyle giderilmesi mümkündür.
Pandemi sürecinde ise senkron eğitim modeli yani uzaktan eğitimde eğitmen ve öğrencinin aynı zamanda etkileşime girmesi haline “senkron uzaktan eğitim” denir. Ne yazık ki bu eğitim modeli özel gereksinimli bireylere yönelik iyimser nitelikli bir eğitim yaklaşımı da olsa otizmde çok etkili olabildiği hususunu düşünemiyorum. Otizm spektrum bozukluğu olan çocuklarda yoğun dikkat eksikliği, odaklanmama, ortak dikkat kuramama, hiperaktivite/hipo aktivite yoğun olarak görüldüğünden senkron eğitim modeli ile özel eğitim alamayan otizmli çocuklar ciddi anlamda zor bir süreç içerisinde hayatlarını devam ettirmektedirler. Pandemi sürecinde sadece rehabilitasyon hizmeti alabilen otizmli çocuklar uygulamalı birebir senkron süreçli eğitimi ile davranışsal yaklaşım içeren bilimsel temelli ABA uygulamaları içeren özel çocuk epey gelişir.
Elbette Devletimizin özel gereksinimli bireylere yönelik tedbir ve eğitsel anlayışı devam etmekte ve nitelikli eğitim uygulamalarının pandemi sürecinde de tedbirli sağlık önlemleri alınarak (sportif faaliyetler, ergoterapi eğitim alanları) senkronize olamayan çocuklara yönelik eğitimleri halen verilmektedir.
Senkronizasyon içerikli ve göz temasının önemini anlatan Victoria Leong; yetişkinler ve bebekler birbirlerine baktıklarında, birbirleriyle iletişim kurma olanaklarını ve niyetlerini iletiyorlar. Böylece hem yetişkinlerin hem de bebeklerin beyinlerinde, partnerleriyle daha senkronize olarak bakış sinyaline cevap verdiğini belirtiyor. Yine bu alanda araştırma yapan yazar Sam WASS; otizmin daha ne olduğunu tam bilmiyoruz ama bu beyin etkinliğinde senkronizasyonu etkiliyor. Şundan eminiz ki bu durumun telepatiyle ilgisi yok. Bu çalışmada bebeklerin senkronize olabilmelerini arttırmaya çalıştık. Bulgularımız hem göz göze bakışların ve seslerin bu olayda çok büyük bir etkisi olduğuydu, tam olarak bunu nasıl sağladığını bulamamız gerekiyor der.
Kıymetli okurlarım, günümüzde teknoloji içerikli hayat tarzı her birbirimizi senkronize edemeyen uyumsuz bireylere dönüştürebilmektedir. Oysaki sosyal alanlarda pandemi tedbirleri dahilinde birçok konuda hayatımızı kolaylıkla sürdürebiliriz. “Bol göz teması ve bol empatili yaklaşım tarzımız bizim hayata dair en büyük kazanımımızdır” diyerek sözlerimi sonlandırıyorum.
Sabırlı imanlı irade gösterene SELAM OLSUN.
